Δευτέρα 4 Μαρτίου 2013

Σμηνουργία
Η σμηνουργία είναι ένα φυσικό φαινόμενο που συμβαίνει όταν ένα μελίσσι χωρίζεται σε δύο μέρη. Ένα μέρος του πληθυσμού εγκαταλείπει οριστικά την κυψέλη μαζί με τη βασίλισσα και ψάχνει να βρει καινούρια φωλιά. Ο πληθυσμός που μένει στην κυψέλη φτιάχνει νέα βασίλισσα. Η σμηνουργία είναι ο φυσικός τρόπος πολλαπλασιασμού του μελισσιού. Είναι για τις μέλισσες απαραίτητη για την επιβίωση και διαιώνισή τους. Για τον μελισσοκόμο όμως είναι ανεπιθύμητη επειδή:
α) Τα μελίσσια χάνουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε εποχή που χρειάζονται συλλέκτριες για νεκταροσυλλογή.
β) Τα αποθέματα της κυψέλης που σμηνουργεί λιγοστεύουν σημαντικά, γιατί οι μέλισσες φεύγοντας παίρνουν μαζί τους μεγάλη ποσότητα μελιού, ενώ αυτές που μένουν δεν μπορούν να αναπληρώσουν την απώλεια.
γ) Μελίσσια που σμηνουργούν μπορεί να μείνουν ορφανά επειδή κάποιο ατύχημα συμβαίνει στο στάδιο εκτροφής ή σύζευξης της νέας βασίλισσας.


Οι λόγοι που ένα μελίσσι σμηνουργεί είναι:
α) Ο συνωστισμός που προκαλείται μέσα στην κυψέλη την άνοιξη, επειδή με την εντατική γέννα της βασίλισσας αυξάνει τόσο πολύ ο πληθυσμός, ώστε να μην χωρούν οι μέλισσες και να μην υπάρχουν άδεια κελιά για γόνο και αποθήκευση τροφών.
β) Η φερομόνη που παράγεται από τη βασίλισσα, λόγω του συνωστισμού δεν μπορεί να απλωθεί ομοιόμορφα στο χώρο της κυψέλης. Η φερομόνη εμποδίζει το μελίσσι να φτιάξει βασιλικά κελιά, αφού νοιώθει την ύπαρξη της βασίλισσας. Όταν η φερομόνη μειώνεται λόγω συνωστισμού ή γερασμένης βασίλισσας που εκκρίνει μειωμένη φερομόνη, το αποτέλεσμα είναι το κτίσιμο των βασιλικών κελιών.
γ) Η κληρονομικότητα. Κάποιες φυλές μελισσών σμηνουργούν συχνότερα, όπως η ελληνική φυλή.
δ) Η ανθοφορία και οι καιρικές συνθήκες. Όταν η ανθοφορία και νεκταροέκκριση είναι φτωχή, το μελίσσι δεν αναπτύσσεται αρκετά ώστε να σμηνουργήσει. Οι κακές καιρικές συνθήκες έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.


Η διαδικασία της Σμηνουργίας
Το φαινόμενο της σμηνουργίας διαρκεί περίπου 10-20 λεπτά. Η έναρξη, όμως, ξεκινάει πολλές ημέρες πριν με τον σχηματισμό βασιλικών κελιών στο κάτω μέρος της κηρήθρας του εμβρυοθαλάμου. Οι βάσεις των κελιών εμφανίζονται μερικές εβδομάδες πριν η βασίλισσα γεννήσει σε αυτά. Ο πρώτος αφεσμός φεύγει μόλις τα βασιλικά κελιά σφραγισθούν. Όταν οι προνύμφες των βασιλικών κελιών είναι δύο ημερών, η βασίλισσα χάνει περίπου το 1/3 του βάρους της κατά τις 3-5 ημέρες πριν από την έξοδό της με τον αφεσμό. Αυτή η απώλεια βάρους είναι απαραίτητη για να μπορέσει να πετάξει. Στο μεταξύ, οι εργάτριες γεμίζουν το στομάχι τους με τροφή που θα πάρουν μαζί τους. Κατά τη σμηνουργία, η νεκταροσυλλογή μειώνεται και τα αποθέματα τροφής ελαττώνονται. Μερικές φορές, τον πρώτο αφεσμό ακολουθεί δεύτερος, οκτώ ημέρες μετά τον πρώτο. Ο αφεσμός που φεύγει από την κυψέλη «κάθεται» σε κάποιο κοντινό θάμνο ή δέντρο κοντά στην κυψέλη. Η βασίλισσα δεν ηγείται του αφεσμού, συμπεριφέρεται σαν απλή εργάτρια. Αργότερα με την παραγωγή φερομόνης συγκρατεί τον πληθυσμό σε συνοχή. Αν η βασίλισσα χαθεί στο δρόμο, ο αφεσμός επιστρέφει στην κυψέλη. Μόλις εγκατασταθεί στο δέντρο ο αφεσμός, μέλισσες - ανιχνεύτριες ψάχνουν να βρουν κατάλληλο μέρος για νέα φωλιά. Όταν βρεθεί, επιστρέφουν στον αφεσμό και με το χορό τους πληροφορούν τις συντρόφισσές τους. Τότε το σμάρι φεύγει απ' το κλαδί, κατευθύνεται στην οριστική θέση και αρχίζει να κτίζει κηρήθρες.


Μέτρα πρόληψης Σμηνουργίας
  1. Αύξηση του χώρου του μελισσιού.
α) Δίνουμε φύλλα κηρήθρας για χτίσιμο. Τοποθετούνται αμέσως μετά το γόνο και πριν από τα πλαίσια της γύρης και του μελιού. Δεν πρέπει ποτέ να παρεμβάλλονται μεταξύ πλαισίων γόνου, γιατί η διακοπή γόνου πιθανό να προκαλέσει αντί να προλάβει τη σμηνουργία.
β) Κτισμένες κηρήθρες τοποθετούνται αν η νεκταροέκκριση είναι περιορισμένη. Αυτές μπορούν να τοποθετηθούν ανάμεσα στα πλαίσια του γόνου.
  1. Αντικατάσταση των γερασμένων βασιλισσών, επειδή αυτές ελευθερώνουν μικρή ποσότητα φερομόνης. Αυτό ωθεί το μελίσσι σε σμηνουργία.
  2. Επιλογή μελισσιών χωρίς τάση σμηνουργίας.
  3. Δημιουργία τεχνητών αφεσμών (παραφυάδες).
  4. Εξίσωση των μελισσών. Δίνουμε πλαίσια με σφραγισμένο γόνο από τα δυνατά στα αδύνατα ή τους αλλάζουμε θέσεις.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Αυτή η μέθοδος ενέχει τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών.


Μέτρα καταστολής Σμηνουργίας
  1. Επιθεώρηση στα δυνατά μελίσσια, καταστροφή των βασιλικών κελιών που βρίσκουμε 1 φορά την εβδομάδα και επιθεώρηση μια εβδομάδα μετά.
  2. Καταστολή σμηνουργίας με παράλληλη παραγωγή βασιλικού πολτού. Κάνουμε τους εξής χειρισμούς: Περιορίζουμε την είσοδο, τροφοδοτούμε το μελίσσι, και αν χρειαστεί ενισχύουμε με εκκολαπτόμενο γόνο από άλλα μελίσσια. Κάθε τρίτη ημέρα μετά την εμφάνιση βασιλικών κελιών, συλλέγεται ο πολτός από τα κελιά φυσικής σμηνουργίας. Μπορούμε ακόμη να αφαιρέσουμε τα πλαίσια γόνου και να τοποθετούμε κάθε τρίτη ημέρα εμβολιασμένα βασιλικά κελιά.


Σύλληψη αφεσμών
Αν παρόλα τα μέτρα δεν προλάβουμε και κάποιο μελίσσι σμηνουργήσει και βρούμε τον αφεσμό, το μαζεύουμε σε μία κυψέλη με δύο χτισμένες κηρήθρες και ένα πλαίσιο με ανοιχτό γόνο. Προσοχή να πάρουμε μαζί και τη βασίλισσα.


Παγίδες για προσέλκυση αφεσμών
Τοποθετούνται ψηλά, δύο μέτρα περίπου από το έδαφος. Αφήνουμε μικρή είσοδο. Αλείφουμε εσωτερικά με ένα μείγμα από λιωμένο κερί με εσάνς μελισσόχορτου ή λεμονιού. Επίσης, αιθέρια έλαια ευκαλύπτου, ευγενόλης, γερανιόλης είναι ελκυστικά αφεσμών.

Επιμέλεια κειμένων: Αγγελική Βαφία

Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

ΜΕΛΙ

Μέλι
Το μέλι θεωρείται θησαυρός υγείας και δύναμης. Η αξία του έχει εκτιμηθεί από την αρχαιότητα. Το μέλι είναι βιολογικό προϊόν. Προέρχεται από το νέκταρ που μαζεύουν οι μέλισσες από τους κάλυκες των διαφόρων λουλουδιών ή από τις εκκρίσεις μελιτοφόρων δένδρων ή εντόμων. Με την επίδραση των γαστρικών υγρών και ενζύμων, καθώς και διαφόρων διεργασιών του εντόμου μετουσιώνεται πλήρως και τελικά μετατρέπεται σε αυτό το πολύτιμο προϊόν, το μέλι. Η ιδιότητα αυτή της μέλισσας χαρακτηρίζεται ως μοναδική και εύλογα προκαλεί τον θαυμασμό.

Το μέλι είναι μια θρεπτική, ωφέλιμη, και άμεσα αφομοιώσιμη τροφή. Περιέχει εκτός από ζάχαρα, ένζυμα, αμινοξέα, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες, χρωστικές και αρωματικές ουσίες, μυρμηκικό οξύ που είναι δραστικό αντισηπτικό. Διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε σωστές συνθήκες αποθήκευσης.
Αν προσθέσουμε τώρα τη γευστικότητα και το εξαίσιο άρωμα, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι το μέλι αποτελεί στοιχείο μιας σωστής διατροφής και συμβάλλει στη διατήρηση της καλής υγείας του ανθρώπου. Μπορεί να θεωρηθεί σαν τροφή και φάρμακο, αφού από την αρχαιότητα ήταν γνωστό ότι έχει αντιμικροβιακές και θεραπευτικές ιδιότητες.

Είδη μελιού:
  • Θυμαρίσιο: Κρυσταλλώνει σε 6-18 μήνες.
  • Πορτοκαλιάς: Κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες και γίνεται ασπρουδερό.
  • Ηλίανθου: Κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες και γίνεται κιτρινωπό.
  • Ερείκης (σουσουρίσιο): Κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες και γίνεται κοκκινωπό.
  • Καστανιάς: Ανάμιξη μελιτώματος και νέκταρος. Πικρίζει ελάχιστα, έχει έντονο άρωμα. Κρυσταλλώνει σε 1,5-2 χρόνια.
  • Βαμβακιού: Κρυσταλλώνει γρήγορα σε 1-2 μήνες και γίνεται ασπρουδερό.
  • Πολύκομπου: Σκοτεινόχρωμο. Η γεύση του δεν αρέσει. Προσφέρεται για ανάμιξη με άλλα μέλια.
  • Ακακίας: Κρυσταλλώνει αργά, μετά από ένα χρόνο περίπου.
  • Πευκόμελο: Το 65% της συνολικής παραγωγής στην Ελλάδα. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό, για αυτό αρέσει (έχει χαμηλή συγκέντρωση ζαχάρων). Δεν κρυσταλλώνει και έχει λιγότερες θερμίδες.
  • Ελάτης: Από τα καλύτερα μέλια. Παραμένει ρευστό.

Κρυστάλλωση του μελιού
Είναι φυσικό φαινόμενο. Δεν προξενεί αλλαγή στη θρεπτική και βιολογική αξία του μελιού. Ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο ή νοθευμένο. Ρευστοποιείται σε μπαιν - μαρί χωρίς να χάσει την αξία του.

Χρώμα του μελιού
Τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία, κάλλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο, νάτριο, κ.λπ. Τα ανοιχτόχρωμα έχουν ωραίο άρωμα και γεύση.

Οργανοληπτικές αλλαγές του μελιού
Με την πάροδο του χρόνου αποθήκευσης, η γεύση και το άρωμα του μελιού επηρεάζονται δυσμενώς. Αυτό οφείλεται στην προοδευτική εξάτμιση πτητικών ουσιών του μελιού που είναι υπεύθυνες για το άρωμα αλλά και στη διάσπαση ορισμένων ζαχάρων (γλυκόζη, φρουκτόζη) που συμβάλλουν στη γεύση του.
Η θερμοκρασία αποθήκευσης είναι ο κυριότερος παράγοντας που επηρεάζει τη γεύση και το άρωμα του μελιού. Όσο υψηλότερη είναι, τόσο γρηγορότερα το μέλι χάνει την αρχική χαρακτηριστική του γεύση.
Σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του μελιού είναι η καθαρότητα του χώρου και των δοχείων ή βάζων διατήρησης του προϊόντος. Όταν ο χώρος αποθήκευσης δεν είναι καθαρός, δεν αερίζεται καλά, έχει υψηλή σχετική υγρασία, μούχλες, ακαθαρσίες ή γειτονεύει με κάκοσμους χώρους (στάβλους κ.λπ.) γρήγορα το μέλι θα απορροφήσει τις οσμές από το περιβάλλον και θα αλλοιωθεί.

Μακροσκοπικές αλλαγές
Γενικά το αποθηκευμένο μέλι αποκτά σκοτεινότερο χρωματισμό με την πάροδο του χρόνου. Στον πρώτο χρόνο αποθήκευσης, η αλλαγή χρώματος γίνεται με αργούς ρυθμούς που επιταχύνονται όμως τη δεύτερη χρονιά. Παράγοντες που επηρεάζουν την αλλαγή του χρώματος στο μέλι είναι η θερμοκρασία αποθήκευσης, το άμεσο φως και η περιεκτικότητα του μελιού σε φρουκτόζη, κολλοειδή, χαλκό, σίδηρο, υγρασία και οργανικά οξέα.
Υδρομεθυλοφουρφουράλη
Είναι ένα από τα δύο κριτήρια θέρμανσης του μελιού. Όταν βρεθεί σε συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από 40mg ανά κιλό, φανερώνει ότι το μέλι θερμάνθηκε σε βαθμό που καταστράφηκε η βιολογική του αξία, γι' αυτό και πρέπει να δοθεί στο εμπόριο σαν «Βιομηχανικό». Όσο πιο όξινο είναι ένα μέλι τόσο γρηγορότερα αυξάνεται σ' αυτό η HMF.

Διάσταση
Είναι το δεύτερο χαρακτηριστικό που χρησιμοποιείται σαν κριτήριο για να διαπιστωθεί αν το μέλι θερμάνθηκε σε βαθμό που να καταστραφεί η φυσικότητά του. Το ένζυμο αυτό μειώνεται, επίσης, με την πάροδο του χρόνου διατήρησης του προϊόντος.

Ζάχαρα
Με την πάροδο του χρόνου συμβαίνουν και αλλαγές στα ζάχαρα του μελιού. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται σε ενζυμική δράση που γίνεται συνέχεια στη μάζα του, καθώς επίσης και στην όξινη διάσπαση των ζαχάρων. Στις συνηθισμένες θερμοκρασίες και για διάστημα περίπου δύο χρόνων αποθήκευσης, η γλυκόζη του μελιού μειώνεται γύρω στο 13% της αρχικής τιμής, η φρουκτόζη γύρω στο 6% ενώ οι διζαχαρίτες και πολυζαχαρίτες αυξάνουν.

Οξύτητα
Με το χρόνο διατήρησης αυξάνουν σταθερά και τα ελεύθερα οξέα που υπάρχουν στο μέλι, ενώ η συνολική οξύτητα αλλάζει.

Ιμβερτάση
Είναι το ένζυμο που διασπά τη σουκρόζη σε γλυκόζη και φρουκτόζη. Καταστρέφεται με την αποθήκευση ευκολότερα.

Βακτηριοστατική δράση του μελιού
Οφείλεται στο υπεροξείδιο του υδρογόνου που έχει και αναστέλλεται με την παλαίωσή του. Εξαρτάται από τη θερμοκρασία που διατηρείται και από τη φωτεινότητα του χώρου και των δοχείων που βρίσκεται. Υψηλές θερμοκρασίες, άμεσο φως και γυάλινα δοχεία διατήρησης επιταχύνουν την καταστροφή της βακτηριοστατικής ιδιότητάς του.

Συμπεράσματα
Παρά το γεγονός ότι το μέλι θεωρείται από την αγορανομία σαν προϊόν που μένει πάντα φρέσκο και εξαιρείται από την υποχρέωση αναγραφής ημερομηνίας λήξης, εν τούτοις με την πάροδο του χρόνου υπόκειται σε αλλαγές που το υποβαθμίζουν ποιοτικά. Τις αλλαγές αυτές τις επηρεάζουν διάφοροι παράγοντες, με κύριο τις συνθήκες θερμοκρασίας, καθαριότητας, αερισμού και φωτεινότητας που επικρατούν στους χώρους αποθήκευσης.
Μέλια σωστά αποθηκευμένα για 1-2 χρόνια δεν χάνουν τις πολύτιμες ιδιότητές τους. Το μέλι αποτελεί στοιχείο μιας σωστής διατροφής που συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας και στη αντιμετώπιση οργανικών διαταραχών.
Έχει υψηλές βιολογικές ιδιότητες που στηρίζονται κατά μεγάλο ποσοστό στη βακτηριοστατική τους δράση. Η δράση αυτή οφείλεται στο υπεροξείδιο του υδρογόνου που έχει το μέλι. Μεταξύ των διαφόρων μελιών υπάρχουν μεγάλες διαφορές στην ιδιότητα αυτή.
Το βαμβακόμελο από όλα τα μέλια έχει την υψηλότερη βακτηριοστατική δράση, αφού είναι το πλουσιότερο σε υπεροξείδιο του υδρογόνου. Κατά σειρά ακολουθούν: Βαμβάκι, Καστανιά, Ευκάλυπτος, Ακακία, Μέντα και Θυμάρι, Πολύγονο, Πορτοκαλιά, Ανθόμελα καλοκαιριού.
Το μέλι συνιστάται ιδιαίτερα στις καρδιοπάθειες, στις νευρικές διαταραχές, στις ρευματικές παθήσεις και στην αδενοπάθεια. Στα παιδιά έχει ευεργετική δράση (αύξηση αιμογλοβίνης).
Το μέλι μπορεί να θεωρηθεί σαν τροφή και φάρμακο συγχρόνως.
  • Μέλι ερείκης: Τονωτικό με ιδιαίτερα υψηλή θρεπτική αξία. Άριστη τροφή για την μέλισσα και τον άνθρωπο.
  • Μέλι κουμαριάς: Τονωτικό χωρίς εμπορική αξία.
  • Μέλι ηλίανθου: Έχει θρεπτική αξία, πλούσιο σε πολυφαινόλες.
  • Μέλι θυμαριού: Τονωτικό, με αντισηπτικές ιδιότητες, αυξάνει την ενεργητικότητα και τις φυσικές δυνάμεις του ανθρώπου.
Τέλος, το μέλι θεραπεύει πληγές, εγκαύματα, σταφυλόκοκκους και μύκητες.

Επιμέλεια κειμένων: Αγγελική Βαφία

Η ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ

Η επιθεώρηση της κυψέλης
Μία από τις βασικότερες μελισσοκομικές εργασίες είναι η επιθεώρηση των μελισσιών.
Γίνεται για να διαπιστώσει ο μελισσοκόμος τη γενική κατάσταση των μελισσοσμηνών του, αλλά και την κατάσταση του καθενός χωριστά, ώστε να προγραμματίζει τη δουλειά του σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε μελισσιού. Η εμπειρία, η γνώση, η παρατηρητικότητα του μελισσοκόμου, όπως και η μελέτη μελισσοκομικών βιβλίων και περιοδικών, βοηθά να γίνονται σωστοί μελισσοκομικοί χειρισμοί.
Οι παρατηρήσεις θα πρέπει να καταγράφονται σε σημειωματάριο και κατόπιν να μεταφέρονται στο μελισσοκομικό αρχείο που πρέπει να τηρεί ο κάθε μελισσοκόμος. Κάποιοι μελισσοκόμοι συνηθίζουν να βάζουν σαν «σημάδι» μια πέτρα ή ένα κλαδάκι πάνω στην κυψέλη που θέλει κάποια ιδιαίτερη προσοχή π.χ. ορφανό ή αδύνατο μελίσσι. Μέχρι την επόμενη επιθεώρηση τα «σημάδια» μπορεί να τα πάρει ο αέρας και ο μελισσοκόμος δε θυμάται πού και τι πρέπει να κάνει. Το μελισσοκομικό αρχείο διευκολύνει την εργασία του στους μελισσοκομικούς χειρισμούς. Σε κάθε επιθεώρηση ο μελισσοκόμος παρατηρεί και σημειώνει:
  1. Την ύπαρξη βασίλισσας και την κατάστασή της.
  2. Τον πληθυσμό της κυψέλης (πόσα πλαίσια καλύπτει)
  3. Την έκταση του γόνου (αριθμό πλαισίων και έκταση που καλύπτει) και την κατάστασή του (π.χ. συμπαγής, διάσπαρτος, με όψη μωσαϊκού κ.λπ.)
  4. Τα αποθέματα μελιού και γύρης.
  5. Ύπαρξη ασθενειών ή συμπτώματα (βαρρόα, σηψιγονίες, ασκοσφαίρωση κ.λπ.)
  6. Σημάδια σμηνουργίας (βασιλοκύτταρα) την άνοιξη σε πολύ δυνατά μελίσσια.
Η επιθεώρηση πρέπει να γίνεται με ήρεμες κινήσεις, χωρίς άσκοπους θορύβους που εκνευρίζουν τις μέλισσες και τις κάνουν επιθετικές.
Ο μελισσοκόμος ξεκινά την επιθεώρηση με ένα ελαφρό κάπνισμα στην είσοδο της κυψέλης και πάνω από το μελίσσι οριζόντια, ανοίγοντας το καπάκι. Ο ήχος που ακούγεται από την κυψέλη πληροφορεί τον έμπειρο μελισσοκόμο για πιθανή ορφάνια του μελισσιού «κλάμα». Η επιθεώρηση πρέπει να είναι σύντομη και οι μελισσοκομικοί χειρισμοί να περιορίζονται στους αναγκαίους. Συχνές επιθεωρήσεις δεν έχουν καλό αποτέλεσμα επειδή:
α) αποδιοργανώνουν το μελίσσι
β) σταματούν τη νεκταροσυλλογή
γ) όταν γίνονται νωρίς την άνοιξη ευθύνονται για την εκδήλωση ασκοσφαίρωσης, επειδή πέφτει απότομα η θερμοκρασία του γόνου.
Η επιθεώρηση πρέπει να γίνεται σε μέρες και ώρες με ηλιοφάνεια και θερμοκρασία που να επιτρέπει το πέταγμα των μελισσών. Αν παρατηρηθεί έντονη επιθετικότητα ή λεηλασία διακόπτουμε την επιθεώρηση. Η μελέτη των παρατηρήσεων που μεταφέρονται με ακριβή ημερομηνία στο μελισσοκομικό αρχείο, βοηθούν τον μελισσοκόμο να προγραμματίζει τις επόμενες επεμβάσεις του στα μελίσσια του, να γνωρίζει την ηλικία και την ποιότητα της βασίλισσας κάθε κυψέλης, να μελετά και να συγκρίνει τις σχέσεις πληθυσμού - αποδόσεων - παραγωγικότητας, να γνωρίζει τα αποτελέσματα των θεραπευτικών επεμβάσεων διαφόρων ασθενειών και διάφορες άλλες δικές του παρατηρήσεις και διαπιστώσεις, δίνοντας απαντήσεις σε πολλές απορίες του.

Επιμέλεια κειμένων: Αγγελική Βαφία














Απροσδόκητα ευρήματα

Έτσι πάμε για χειμώνα...


Παραφυάδες και θεραπείες

Γρήγορο και εύκολο άναμα για το καπνιστήρι - www.EllinikoMeli.gr

Γρήγορο και εύκολο άναμα για το καπνιστήρι - www.EllinikoMeli.gr

22-4-2011 Σχηματισμός παραφυάδων - www.EllinikoMeli.gr

Μητέρα Γη - Μελισσοκομία ΕΤ3

Μέλισσες - Ένας λαός και η βασίλισσα του

Βασιλοτροφείο - Μέλισσες

Ο τρύγος του μελιού - Εκπαιδευτικό βίντεο